niedziela, 24 lipca 2011

Przełączenie na angielski

Szanowni,
Rozważam przełączenie języka mego blogowania na angielski. Znam kilka osób, którym ułatwiłbym życie pisząc bardziej międzynarodowo (Google Translate słabo sobie radzi z niuansami języka polskiego). Co Wy na to?
Zagłosujcie proszę w ankiecie po prawej.

Ankieta zadecydowała - blog zostaje po polsku.

MacBook Air i MacOS Lion

Bez względu na to jak bardzo nie podoba mi się polityka marketingowa Apple, produkty tej firmy cechuje nadzwyczajna używalność i ergonomia. Kilka miesięcy używania iPad i parę dni z iPhone 3GS mnie przekonało.
Premiera MacBook Air w edycji mid-2011 (artykuł) w połączeniu z MacOSX 10.7 (artykuł) stawia na rynku opcję możliwości zakupu ultra-przenośnego laptopa o masie 1,1kg w bardzo dobrej konfiguracji z dyskiem SSD za $1200. Po doliczeniu ok. $280 na MS Office 2011 for Mac i drobnych narzędzi mamy $1500 w zakupie. Choć matryca 11.6" 1366x768 nie jest czempionem, to jest to jedno z lepszych wydań TFT TN z nieco ograniczonymi refleksami na pokryciu matrycy.
Dla osób nie korzystających z gier 3D, bardzo mobilnych i nie zrzeszonych w korporacyjne domeny jest to obecnie bardzo atrakcyjna opcja. Myślę, że Intelowska koncepcja Ultrabook została tutaj wystawiona na poważną próbę. Trudno jest kupić obecnie nawet porównywalnie mobilny laptop za mniej niż 5000 zł netto.
[UPDATE 2011-07-26]
Mac Office 2011 ma problemy pod MacOS X Lion (info tutaj).
Mamy pierwszy test nowego MacBook Air tutaj.

czwartek, 7 lipca 2011

Mobilne karty graficzne - przegląd

AnandTech opublikował świetne podsumowanie najnowszych rodzin dyskretnych kart graficznych w laptopach tutaj. Postanowiłem skonstruować z tego tabelę rozjaśniającą nieco tę zagmatwaną kwestię z odniesieniem do wcześniejszych modeli. Wszystkie karty są zgodne z DirectX 11.

stacjonarny odpowiednikAMD Radeon HD poprzednikukładAMD Radeon HD bieżącytys. 3dMark06nVidia GeForce bieżącyukładnVidia GeForce poprzednikstacjonarny odpowiednik
20,5
GTX 580M
GF114
GTX 560 Ti
6850
Barts
6900M
17,0



15,4
GTX 570M
GF114
GTX 480M
GTX 560




15,1
GTX 560M
GF116
GTX 460M
GTX 550 Ti
5750
5770M
Juniper
6800M
14,4





10,5
GT 555M B
GF106
GTX 445M GDDR5
?
6570/6670
Turks
6600M / 6700M
10,5
GT 555M A
GF108
GT 435M
GT 440 GDDR5
5570/5670
5600M / 5700M
Redwood
6500M / 6620G
7,0-8,8
GT 525M / 540M / 550M
GF108
GT 420M/425M
GT 430 DDR3



6480G / 6520G
4,7
GT 520M / 520MX
GF119
GT 415M
GT 520

brak
Caicos
6400M / 6380G
4,4




5450
5400M
Cedar
6300M / 6310 / 6250
1,9-4,0




Na zielono oznaczyłem, gdzie moim zdaniem przebiega obecnie dolna granica rozsądku w zakresie wydajności do grania we współczesne tytuły gier. 
Kursywą oznaczyłem modele, które są identyczne ze swoimi poprzednikami - czysto marketingowa zmiana nazwy (ewentualnie taktowania).
Modele Radeonów 6xxxG są zintegrowane w procesorach z rodziny Llano.
Modele Radeonów 6310 i 6250 są zintegrowane w procesorach Brazos (np. E350 / C-50).
Tabela zawiera sporo przybliżeń i tylko zgrubne szacunki wydajnościowe. Powinna jednak Wam pozwolić na  ogólną orientację przy wyborze laptopa.

środa, 6 lipca 2011

Router na miarę dzisiejszych czasów

Zakupiłem właśnie router TP-LINK TL-WR1043ND (wersja sprzętowa 1.08), zachęcony dobrymi wynikami testów, niską ceną (~160zł) oraz gotowością przyjęcia OpenWRT. Dotychczas używałem starego dobrego D-Link DI-707P, w którym brakowało mi już Gigabit Ethernet oraz WiFi. Poza tym liczyłem na zestawienie tunelu TLS (OpenVPN TUN client na OpenWRT) z nowego routera, aby rozwiązać me problemy z tutejszym ogniomurkiem dla całej sieci LAN (obecnie tylko Win7 z klientem OpenVPN ma swobodny dostęp do sieci Internet).
Na dobry początek wyposażyłem go w standardowy firmware 3.13.4 Build 110429 Rel.36959n ze strony producenta, dokonałem prostej konfiguracji wstępnej i zabrałem się za testy. Jako źródło danych posłużył mi mój My Book World Edition 1TB (WDH1NC10000). Kopiowałem tam i z powrotem plik 700MB dla równego rachunku mierząc czas od wciśnięcia Ctrl+V do zniknięcia okna kopiowania.
  • LAN
W przypadku PCta średnia przepustowość przy odczycie z MBWD wzrosła z ~11MB/sek. (100Mbps na DI707P) do ~35MB/sek (1Gbps na WR1043), zaś zapisu z  ~10MB/sek. do  ~15MB/sek. Odnotowałem sukces.
Oczywiście chciałem dalszej poprawy, jako że teoretycznie przepustowość 1000BaseT, to 125MB/sek. * 80% sprawności  = 100MB/sek. Wiedziałem, że dysk 1TB SATA wewnątrz MBWD tyle poda w odczycie sekwencyjnym, ale nie znałem granic możliwości kontrolera NAS. Co prawda dostępne w sieci wyniki testów ATTO nie nastrajały mnie optymistycznie, ale popróbować warto. 
Kolejnym pomysłem było wykorzystanie Jumbo Frames. MBWD posiada sympatyczne ustawienie MTU (1500-9000) na zakładce ustawień sieciowych, z którego skorzystałem. Tutaj czekał mnie zawód w stosunku do moich komputerów. Mimo że oba urządzenia posiadają wbudowane interfejsy gigabitowe 1000BaseT, to komputer stacjonarny DELL Optiplex 360 używa zintegrowanego układu BCM5784M, zaś laptop DELL Latitude d410 układu BCM5751 i żaden z nich nie posiada obsługi Jumbo Frames - mizeria.
Dzięki uprzejmości kolegi Maćka (pozdr.) skorzystałem z DELL Vostro 3300 ze zintegrowaną kartą gigabitową Realtek RTL8111E.  Po kilkunastu minutach prób udało mi się zmienić obustronnie maksymalne MTU z 1500 na 4000. Próbowałem też 2K, 5K, 6K, 8K i 9K, ale wykazywały dużo gorsze wyniki. Potwierdziłem możliwość transmisji jumbo frames za pomocą "ping -f -l 3900 (IP mojego MBWD)". W rezultacie udało mi się zwiększyć transfer odczytu z 27MB/sek. na 30MB/sek. Dobre i to.
Wyniki na PCecie z MTU=1500 są wciąż lepsze niż na Vostro 3300 z MTU=4000, więc nie zaprzątam sobie tym głowy.
Przetestowałem jeszcze Lenovo ThinkPad T500 z wbudowaną kartą gigabitową Intel 82567LM przy MTU=4088 i odnotowałem transfer rzędu 22,6MB/sek. Przy MTU=1500 wynik był taki sam. Nie wiem, dlaczego tak jest. Być może napotkałem jakieś inne wąskie gardło.
  • WiFi
Karta sieciowa DELL Wireless 1450 w postaci karty mini-PCI w mym d410, oparte na układzie BCM4311 to zwykły klient 802.11g 2.4GHz, który z łatwością połączył się z nowym routerem na teoretyczne 54Mbps z zabezpieczeniami WPA2-PSK. Niestety odczyt i zapis zachowywał się podobnie ~2MB/sek. - tragedia. Nie pomogły próby przekonania go do kanału 40MHz, ani ponowny montaż karty i podłączenie anteny. Cóż WikiPedia pisze tutaj, że należy się spodziewać ~19Mbps netto. Ja uzyskałem ~16Mbps, więc chyba trzeba odpuścić temat.
Raz jeszcze sięgnąłem po Vostro, korzystające z DELL Wireless 1520 w formie karty mini-PCI-E z antenami 2x2. Laptop natychmiast zestawił połączenie na teoretyczne 300Mbps i pomiary odczytu z MBWD wykazały 12,5MB/sek. (czyli z grubsza 100Mbps). Działa.
T500, używający Intel Wireles WiFi Link 5300, zestawił połączenie 1x1 na 130Mbps i uzyskał transfer średni w okolicach ~6MB/sek, co jest odpowiednikiem ~48Mbps, czyli znowu wypada raczej słabo.
Zakładając, że MBWD potrafi podać maksymalnie ~35MB/sek. (280Mbps), to przyjmując, że sprawność łącza będzie podobna, można założyć, że byłbym w stanie wysycić nawet pełną konfigurację 802.11n 4x4, czyli łącze zestawione teoretycznie na 600Mbps.

Na koniec, gwoli porządku dodam, że po stronie łącza internetowego nie odnotowałem zmian, poza podwyższoną stabilnością mego nowego nabytku. Jak widzicie urządzenie sprawdza się bardzo dobrze. Wnioski z tej instalacji mam dosyć klarowne - otóż aby cieszyć się rozsądnym dostępem do domowego repozytorium plików, należy:
  • kupować routery co najmniej z 1000BaseT i 802.11n z antenami 2x2, zwane "300Mbps" (3x3 mile widziane) 
  • zwracać uwagę na wydajność dysku sieciowego przed zakupem i koniecznie interfejs 1000BaseT
  • w miarę możliwości wybierać komputery z kartami sieciowymi 1000BaseT i obsługą Jumbo Frames (u mnie o ~10% szybciej)
  • w miarę możliwości wybierać laptopy z kartami sieciowymi 802.11n 2x2 (3x3 mile widziane) 
W kolejnym kroku przesiądę się na OpenWRT, ciąg dalszy nastąpi ...
[UPDATE]
Właśnie przeprowadziłem test udostępniania plików po SMB z portu USB routera. Użyłem w tym celu mikro pendrive USB 2.0 o pojemności 8GB i maksymalnej przepustowości zapisu 5,5MB/sek. i odczytu 12,5MB/sek (pomiar w porcie USB 2.0 PCta za pomocą ATTO). Pomiar czasu kopiowania pliku z/do PCta pokazał, że w routerze tenże pendrive osiąga odpowiednio 2,5MB/sek. oraz 4MB/sek. Nie ma szału, ale to współdzielenia dokumentów zupełnie wystarczy.

Ultra-portable z matrycą IPS

Nie od dziś wiadomo, że laptopów z wysokiej jakości matrycą LCD TFT jest bardzo mało na rynku. Jednym z rzadkich okazów jest Lenovo ThinkPad x220 / x220i, który w wersji Premium HD, używa matrycy IPS. W tym roku model ten został odświeżony o maszyny oparte na procesorach rodziny Sandy Bridge. Ostatnio natknąłem się na test tej maszyny na notebookcheck.net (jak zawsze - szacunek dla redakcji).
Bardzo zainteresował mnie fakt, że laptop ten posiada charakterystyczną modyfikację złącza zatoki miniPCI-Express, która dodaje wyprowadzenia magistrali SATA na nie używanych pinach PCI-E, jednocześnie korzystając z zasilania PCI-E. Potocznie zwie się to mSATA i nie jest rozwiązaniem objętym standardem PCI-E ani SATA. W praktyce daje to możliwość posiadania - w tej jakże mobilnej obudowie - tradycyjnego dysku HDD 2,5" oraz dysku SSD w formie karty mSATA. Niestety wtedy nie możemy już zamontować modemu 3G (tutaj Ericsson F5521gw).
Krótkie poszukiwania pokazały, że jest dostępny na rynku dysk Renice X3 60GB za ~750zł, oparty na kontrolerze SF-1222 i alternatywnych pojemnościach 25GB, 120GB, 240GB. Znalazłem też opis montażu X3 mSATA w X220.
Obecnie x220(i) nie jest dostępny w kanałach sprzedaży w Polsce, a w Belgii są tylko modele pre-konfigurowane z matrycą TN. Pomaszerowałem więc do sklepu brytyjskiego tutaj, gdzie skonfigurowałem sobie wymarzony laptop. Oto skrót opisu z konfiguratora:
  • Intel Core i3-2310M Processor (2.1GHz, 3MB L3, 1333MHz FSB)
  • Genuine Windows 7 Home Premium 64 English
  • 12.5" Premium HD (1366x768) LED Backlit Display, Mobile Broadband Ready, 2x2 Antenna
  • 2 GB DDR3 - 1333MHz (1 DIMM)
  • Keyboard US English International with a Euro symbol
  • No Fingerprint Reader
  • 720p HD Camera
  • 320 GB Hard Disk Drive, 5400rpm
  • No Micro Solid State Drive
  • ThinkPad Battery 29+ (6 cell)
  • Country Pack EU Generic (WWAN enabled) with Line cord and 65W AC adapter
  • Bluetooth 3.0
  • Intel Centrino Advanced-N 6205 (2x2 AGN)
  • Integrated Mobile Broadband - Upgradable
opiewające na £1039,20, co daje ~4610 zł (wg kursu sprzedaży 4,4327 zł/£). Niestety musiałbym odebrać ten sprzęt na terenie Wielkiej Brytanii.
Wybrałem matrycę z antenami 2x2 zamiast 3x3 (polecam opis tutaj), bo zależało mi na wbudowanej kamerce. Zaznaczyłem też odpowiednią kartę WiFi, która potrafi pracować w trybie 802.11n 2x2. Wziąłem średniej wielkości baterię (3 ogniwowa daje za krótki czas pracy, a 9 ogniowowa jest za ciężka). Zakładam dokupienie drugiego modułu SO-DIMM 2GB, żeby mieć dwu-kanałowo 4GB RAM. Udało się też wybrać amerykańską klawiaturę i europejski zasilacz.
Szacuję, że wraz z pakietem MS Office, antywirusem zakończyłbym tę inwestycję w okolicach ~6000zł brutto. Co prawda są to spore pieniądze, a sam laptop nie jest pozbawiony wad (jak: problem przekraczania 60W na zasilaniu i wtedy taktowanie procesora na 800MHz, brak USB 3.0 i eSATAp, podatna na temperaturę ramka matrycy, wysoka temperatura klawiatury przy wysokim obciążeniu), jednak jest to obecnie jedyna droga do bardzo mobilnego notebooka z MS Windows.
Zwróćcie uwagę, że w zestawieniu z ceną x220 , nawet Apple MacBook Pro 13,3" 2,3 GHz i5/4GB/320GB HDD (polecam artykuł tutaj) za ~5000zł wydaje się być całkiem rozsądną alternatywą po rozbudowie o dysk SSD 128GB, choć ma jedynie tolerowalną matrycę TN.